Ölüme bağlı tasarruf, mirasbırakanın ölümünden sonra hüküm doğuracak emirlerini içeren bir hukuki işlemdir. Şekli anlamda ölüme bağlı tasarruflar ise vasiyetname ile miras sözleşmesi olup bu yazımızda vasiyetnamenin türlerinden birisi olan resmi vasiyetnameyi inceleyeceğiz.
Vasiyetnameler, varması gerekli olmayan irade beyanı ile yapılan ve ölüme kadar her zaman serbestçe değiştirilebilen tek taraflı ölüme bağlı tasarruflardır. Vasiyetname düzenleyebilmek için ayırt etme gücüne sahip ve on beş yaşını doldurmuş olmak gerekir.
Noter, sulh hakimi ya da yetkili resmi memur önünde iki tanığın katılmasıyla yapılan vasiyetnamelere resmi vasiyetname denir. Ancak tanık ve yetkili memur için Medeni Kanun’da bir yasaklama konulmuştur. Şöyle ki; Fiil ehliyeti bulunmayanlar, bir ceza mahkemesi kararıyla kamu hizmetinden yasaklılar, okur yazar olmayanlar, mirasbırakanın eşi, üstsoy ve altsoy kan hısımları, kardeşleri ve bu kişilerin eşleri, resmî vasiyetnamenin düzenlenmesine memur veya tanık olarak katılamazlar. Ayrıca resmî vasiyetnamenin düzenlenmesine katılan memura ve tanıklara, bunların üstsoy ve altsoy kan hısımlarına, kardeşlerine ve bu kişilerin eşlerine o vasiyetname ile kazandırmada bulunulamaz. Bu hususların aksi olduğu takdirde vasiyetnamenin iptal edilmesi gündeme gelecektir.
Medeni Kanun’da iki tür resmi vasiyetname öngörülmüş olup birincisi madde 533 ve 534’deki okunarak ve imzalanarak düzenlenen vasiyetname, ikincisi ise madde 535’deki okunmadan ve imzalanmadan yapılan vasiyetnamedir. Okuma yazma bilmeyenlerin madde 535’e göre vasiyetname düzenlemeleri zorunludur. Okuma yazma bilenler ise iki tür arasında bir seçme hakkına sahiptir. Ayrıca karma şekilde iki türün birleştirilmesiyle de vasiyetname yapmak mümkündür.
Okunarak ve imzalanarak düzenlenen resmi vasiyetnameler
Birinci aşamada Mirasbırakan, arzularını resmî memura(notere) sözlü veya yazılı olarak doğrudan bildirir. Bunun üzerine memur, vasiyetnameyi yazar veya yazdırır ve okuması için mirasbırakana verir. Daha sonra vasiyetname, mirasbırakan tarafından okunup imzalanır. Ardından memur, vasiyetnameyi tarih koyarak imzalar.
Vasiyetnameye tarih ve imza konulduktan hemen sonra İkinci aşamada ise mirasbırakan, vasiyetnameyi okuduğunu, bunun son arzularını içerdiğini memurun huzurunda iki tanığa beyan eder ve tanıklar, bu beyanın kendi önlerinde yapıldığını ve mirasbırakanı tasarrufa ehil gördüklerini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar. Bu şekilde resmi vasiyetname tamamlanmış olur. Vasiyetname içeriğinin tanıklara bildirilmesi zorunlu değildir.
Okunmadan ve imzalanmadan düzenlenen resmi vasiyetnameler
İlk aşamada Mirasbırakan , arzularını resmî memura(notere) sözlü veya yazılı olarak doğrudan bildirir. Bunun üzerine memur, vasiyetnameyi yazar veya yazdırır.
Diğer türden farklı olan ikinci aşamada ise mirasbırakan vasiyetnameyi bizzat okuyamadığı veya imzalayamadığı için memur vasiyetnameyi iki tanığın önünde ona okur ve bunun üzerine mirasbırakan vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan eder. Bu durumda tanıklar, hem mirasbırakanın beyanının kendi önlerinde yapıldığını ve onu tasarrufa ehil gördüklerini; hem vasiyetnamenin kendi önlerinde memur tarafından mirasbırakana okunduğunu ve onun vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan ettiğini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar.
Resmi vasiyetnamenin hangi türü olursa olsun şekil şartlarına uyulduğunun resmi vasiyetname metninden anlaşılması gerekir. Eksiklik sonradan vasiyetname dışı olgular ile tamamlanamaz.
Vasiyetname yukarıda anlatılan şekilde tamamlandıktan sonra noter ya da resmi memur, metnin bir suretini vasiyetçiye verir, aslını ise kendisi saklar. Noter, düzenlediği resmi vasiyetnameyi vasiyetçinin ölümü halinde bilgi verilmesi için onun nüfus kütüğüne bildirir ve nüfus memurunun, ölümü kendisine bildirmesi üzerine noter, vasiyetnameyi sulh hakimine verilmek üzere savcılığa tevdi eder.
Bizle iletişime geçmek için: https://kreatifhukuk.com/iletisim/
instagram hesabımızı ziyaret etmek için: https://www.instagram.com/kreatiflawoffice/
Twitter hesabımızı ziyaret etmek için: https://twitter.com/kreatiflaw
Linkedİn hesabımızı ziyaret etmek için: https://tr.linkedin.com/in/kreatif-law-office-a64a31214
