İş Kanunu’nda yapılan düzenlemelerden birisi de iş sözleşmelerinin feshedilmeden önce diğer tarafa bildirilmesi ile ilgilidir. Bu düzenleme ile işten çıkarılan işçiye yeni bir iş arama imkanı, işverene de yeni bir işçi bulabilme imkanı tanınmıştır.
Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshedilmesinden önce durumun karşı tarafa bildirilmesi İş Kanunu madde 17’de düzenlenmiştir. (4857 Sayılı İş Kanunu için https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf) Buna göre iş sözleşmesi;
- 6 aydan daha az çalışan işçi için bildirimden itibaren 2 hafta,
- 6 ay-1,5 yıl arası çalışan işçi için için bildirimden itibaren 4 hafta,
- 1,5 – 3 yıl arası çalışan işçi için için bildirimden itibaren 6 hafta,
- 3 yıldan daha fazla çalışan işçi için ise için bildirimden itibaren 8 hafta sonra feshedilmiş sayılacaktır. Ayrıca bu süreler kanunda asgari olarak düzenlenmiş olup sözleşme ile artırılabilmektedir. Ancak süreler sözleşme ile asla kısaltılamaz ve ortadan kaldırılamazlar.
Kanunda yer alan bildirim sürelerine uymadan sözleşmeyi fesheden taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarındaki tazminatı ödemek zorunda kalmaktadır. İşte bu tazminata “ihbar tazminatı” denilmektedir. Uygulamada işverenlerin ihbar tazminatına ilişkin ücreti de peşin ödeyerek iş sözleşmesini feshettikleri sıkça görülmektedir. Tabi ki işverenin yukarıdaki belirtilen bildirim sürelerine uyması halinde tazminat ödemeleri söz konusu olmayacaktır.
İHBAR TAZMİNATI ŞARTLARI NELERDİR?
İhbar tazminatının alınabilmesi için belirsiz süreli iş sözleşmesinin olması, sürekli bir işin yapılıyor olması ve işçinin deneme süresi içerisinde bulunmaması gerekmektedir. Çünkü deneme süreci içerisinde taraflar sözleşmeyi bildirim süresine gerek olmaksızın tazminatsız olarak feshedebilirler.
İHBAR BİLDİRİMİ NASIL YAPILMALIDIR?
Söz konusu ihbar bildiriminin ilgiliye yazılı olarak ve imza karşılığı yapılması ispat kolaylığı açısından faydalı olacaktır. İlgilinin imzadan imtina etmesi durumunda ise bir tutanak tutulmalı ve durum şahitlerin imzaları ile kayıt altına alınmalıdır. Tabi ki bu bildirim çok ekonomik olmasa da noter veya iadeli taahhütlü mektup yoluyla da yapılabilir. Bildirim karşı tarafa vardığı andan itibaren hüküm doğuracak olup bildirim karşı tarafın kabulüne bağlı değildir.
Bildirimli fesihte iş sözleşmesi söz konusu sürenin bitiminde hukuken sona erer. Ancak bildirim tarihinden sürenin bitim tarihine kadar tarafların sözleşmeye dayalı borçları devam eder. Bildirim süresi bitinceye kadar taraflar fesih beyanlarını geri alamazlar. Sadece iki tarafın anlaşmasıyla bu beyandan rücu edilebilir.
YENİ İŞ ARAMA İZNİ NEDİR VE NASIL KULLANILIR?
Bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermek zorundadır. Bu süre günlük 2 saatten az olamaz ancak işçi dilerse işverene bildirerek bu izin hakkını toplu olarak kullanabilir. İşverenin yeni iş arama izni vermemesi veya süreyi eksik kullandırması halinde söz konusu süre ücretini işçiye ödeyecektir. İşçinin iş arama izni sırasında çalıştırılması durumunda ise işçi çalışma olmaksızın alacağı ücrete ek olarak çalıştırıldığı sürenin ücretini de %100 zamlı olarak alabilecektir.
ZAMANAŞIMI SÜRESİ NE KADARDIR?
25.10.2017 tarihinden önce iş sözleşmesi sona eren işçiler için TBK 146’daki genel zamanaşımı süresi olan 10 yıllık zamanaşımı süresi uygulanacaktır. 10 yıllık süre, sözleşmenin sona erdiği tarihten itibaren işlemeye başlayacaktır. 25.10.2017 tarihinden sonra ise İş Kanunu ek madde 3’e göre söz konusu tazminatlar için zamanaşımı süresi 5 yıl olarak değiştirilmiştir. Buna göre, 25.10.2017 tarihinden sonra iş sözleşmesi sona erenlerin tazminat alacakları için zamanaşımı süresi 5 yıl olup, bu süre yine iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren işlemeye başlayacaktır. Faiz başlangıç tarihi işverenin temerrüde düştüğü tarih olup faiz oranı kanuni faizdir. İhbar tazminatı borçlusunun daha önce temerrüde düşürüldüğü kanıtlanamazsa dava açıldığı tarihten itibaren yasal faiz uygulanacaktır.
Eğer siz de ihbar tazminatına hak kazanabileceğinizi düşünüyorsanız KREATİF HUKUK’un alanında uzman avukatları ile size en iyi hukuki hizmetini sağlayacağından emin olabilirsiniz.
Bizimle iletişime geçmek için: https://kreatifhukuk.com/iletisim/
İnstagram hesabımızı ziyaret etmek için: https://www.instagram.com/kreatiflawoffice/
Twitter hesabımızı ziyaret etmek için: https://twitter.com/kreatiflaw
Linkedin hesabımızı ziyaret etmek için: https://tr.linkedin.com/in/kreatif-law-office-a64a31214
